Burn-out

Wat betekent het? Het woord Burn-out zegt het al. Opgebrand. Je bent en voelt je letterlijk opgebrand. Vaak is het een gevolg van een langdurige periode van stress en (over)spanning. Je hebt de lat voor een langere periode te hoog liggen en daardoor raak je overbelast. Hierdoor kun je allerlei klachten ervaren. Hoe dit precies uitwerkt, verschilt per persoon. De een ervaart extreme vermoeidheid, een kort lontje, geheugenproblemen, jezelf kleineren, opgejaagd voelen, wantrouwen, angst en paniekklachten, je barst snel in tranen uit, geen levens-zin ervaren, prikkelbaar zijn, weinig zelfvertrouwen en veel negatieve gedachten in je hoofd. Je kunt ook lichamelijke klachten krijgen. Ik noem er enkele, maar er zijn er nog veel meer. Zoals; een trillend ooglid, pijn in nek en rug, hogere hartslag, slapeloosheid, vaak of veel trillen en zweten, duizelig gevoel, oorsuizen, spierpijn, hogere bloeddruk, misselijkheid en hevige vermoeidheid. Sommige mensen ervaren het zo erg dat zelfs in de ochtend uit bed komen al te veel energie kost. Deze signalen zijn er niet ineens allemaal. Vaak plopt er een signaal op uit bovengenoemde opsomming. Je geeft hier dan te weinig aandacht aan of je zoekt een verklaring. En daarna ga je door. Door in de waan van de dag. Je stapt als het ware over dit signaal heen. En dat herhaalt zich vaak enkele keren. Het sluipt erin. Je kan het ook zien in onderstaande tekening. De ene spanningsboog laat een gezonde opbouw en afbouw zien. Terwijl de andere 'ongezonde' spanningsboog laat zien dat iemand ook op chronische overbelasting kan staan. Wat ook gevolgen kan hebben.

Het is ooit makkelijker uit te leggen aan de hand van een metafoor. Ik gebruik vaak een batterij. Jouw batterij zit na een nacht slapen 100 procent vol. Tijdens jouw dag gebruik je deze energie. Tot de batterij leeg is en je naar bed gaat. Maar wat als jouw batterij niet meer volledig oplaadt? Wat als jouw batterij na een nacht slapen maar voor 80 procent vol is? Dat betekent dat je ook overdag minder energie kan gebruiken. En stel dat je hier dan niet voldoende aandacht voor hebt. En de volgende dag start je met een batterij die nog maar voor 70 procent oplaadt? Op een gegeven moment ga je merken dat bepaalde activiteiten gewoon niet meer lukken. Het kan voorkomen dat een batterij echt beschadigd raakt. Want wat ga je doen als jouw batterij in de ochtend maar op 10 procent uitkomt? Of op 5 procent? Om deze batterij te herstellen is veel tijd nodig. Heel veel tijd. En sommige mensen krijgen hun batterij helemaal niet meer herstelt tot 100 procent.

En het is een veel voorkomend probleem binnen de huidige maatschappij. Zeker in deze tijd waarop de werkdruk hoog ligt, maar ook verwachtingen hoog liggen. Mensen streven naar meer of groter. Een groter huis, een beter salaris, een goede baan en ga zo maar door. Sociale media doen hier nog een schep bovenop. De één is beter bestand tegen deze druk als de ander. Maar: Wist jij dat iedereen een burn-out kan krijgen?

Wat zijn de oorzaken? Veel mensen wijden hun burn-out vaak alleen maar aan een situatie van werkdruk. Dat kan ook. Maar het kan ook in jou als persoon zitten. Je bent bijvoorbeeld perfectionistisch of het zit gewoon in de aard van het beestje om altijd voor anderen te zorgen, maar niet voor jezelf. Daarnaast kan de één beter omgaan met stress en spanning als de ander. Het kan ook te maken hebben met een heftige situatie die voorkomt in jou privéleven. Zoals bijvoorbeeld het overlijden van een dierbaar persoon, omdat je een chronische ziekte hebt of omdat je leeft in lastige omstandigheden. Ik hoor in mijn praktijk regelmatig dat het vaak een opstapeling van factoren of gebeurtenissen is.

Maar wat kun je hieraan doen? Hierbij 4 mogelijke handvatten:

1. Herken de signalen:

Wees alert op de symptomen van burn-out en negeer ze niet. Hoe eerder je ze herkent, hoe sneller je kunt ingrijpen. Daarom probeer ik binnen mijn praktijk mensen aan de slag te laten gaan met het in kaart brengen van deze signalen. Je moet hier namelijk eerst bewust van worden, zijn en blijven.

2. Stel grenzen:

Leer 'nee' zeggen en stel duidelijke grenzen aan je werk- en denkcapaciteit. Zorg dat je voldoende tijd voor jezelf hebt. Deze stap zorgt voor wat meer rust. (Als het goed is) Maar het is ook moeilijke stap. Wat hoe doe je dat dan?

3. Zoek ondersteuning:

Praat met vrienden, familie of collega's over je gevoelens. Als het nodig mocht zijn, kan je ook terecht bij lotgenootgroepen in de buurt. Je kunt bij hen vaak jouw verhaal kwijt en anderen hebben mogelijk ook tips voor jou. Daarnaast kan professionele begeleiding van een psycholoog of therapeut ook nuttig zijn.

4. Energiegevers en Energieslurpers

Een praktische oefening die je kan doen is de volgende; Neem 15 minuten de tijd om een lijst te maken van dingen die je energie geven en dingen die je energie kosten. Reflecteer op hoe je meer van het eerste kunt integreren in je leven. Wat werkt vaak? Bewegen, creatief bezig zijn, muziek, hobby’s, wandelen, ontspanningsmoment enzovoort.

Dus...

Burn-out is een serieus en veelvoorkomend probleem dat erkend en aangepakt moet worden. Door bewust te zijn van de signalen, grenzen te stellen en tijd voor zelfzorg te nemen, kun je zowel burn-out voorkomen als herstellen. Het is belangrijk om een gezonde balans te vinden tussen werk en privéleven en te investeren in je mentale en emotionele welzijn. Het vragen om hulp is geen teken van zwakte, maar juist een stap naar herstel en een gezonder leven.

Heb jij ondersteuning nodig? Tijdens een vrijblijvend kennismakingsgesprek kan ik jou vertellen hoe ik je zou kunnen helpen.

Lieve groetjes, Tom