Week 46 is de week 'Van zorg naar Leven'. Wat betekent dat? Van zorg naar leven? Zorg? Leven? Wat is precies het verschil? Wat is de bedoeling? En wat heeft de methodiek van 't Huis hiermee te maken?
De mensen in de zorg werken met hun hart om iedere dag de beste verzorging te geven aan de bewoners. Dat is mooi. En een grote kwaliteit. De zorg. En vaak zijn we hierin voornamelijk gericht op de basiszorg. Zoals onder andere; wassen, aankleden, eten, drinken, medicijnen en activiteiten. En dit alles is zeker heel belangrijk! We verliezen soms ieder individu uit het oog. We vergeten soms dat iedere bewoner een 'mens' is geweest. Een eigen verhaal heeft. Een eigen levensgeschiedenis, gezondheid, een eigen netwerk. En ook eigen normen & waarden. Enzovoort! Hoe mooi. Ieder mens is uniek.
Als iemand in een verzorgingshuis of verpleeghuis moet gaan wonen verandert er ineens veel. Plots zijn er mensen in jouw omgeving die er voorheen niet waren. Ze willen ineens van alles van je. Je moet mee naar de bingo. Je moet op tijd uit bed. Je moet stamppot mee eten met de groep. Het liefst om 17.00 uur. Ineens bepalen anderen wat je mag doen en waar je bent. Soms betekent het ook dat er bij onze bewoners met een vorm van hersenschade vrijheid wordt beperkt. De voordeuren gaan bijvoorbeeld permanent op slot. Wat een impact heeft dit alles. Ikzelf ben een moeilijke eter. Ik eet het liefste alles apart en vooral niet door elkaar. Stel je voor dat ik in een verzorgingshuis moet gaan wonen en door de opgelopen hersenschade niet meer kan praten? En dus ook niet meer kan vertellen dat ik het door elkaar geprakte bordje puree, met rode kool en een gehaktbal niet lekker vindt. Nee de kans bestaat dat ze mij een viespeuk vinden. Ik zit namelijk continu mijn eten uit te spugen. Wat vooral komt door mijn bijzondere eetgewoonte... Ik moet niet denken aan zo'n pannetje waarbij het eten door elkaar is gemixt. Je moet het maar weten!
Daarom is het ook binnen de ouderenzorg belangrijk om onze bewoners te leren kennen. En vooral te weten waar ze vandaan komen, wie ze vroeger waren en of er specifieke aandachtspunten zijn die we echt moeten weten. Zoals bij mij. Mijn rare eetgewoontes. Ik sprak weleens een collega over Mevrouw van Hamsteren. Mevrouw was zo onrustig en ze had een bijzonder slaapritme. In de ochtend wilde mevrouw niet uit bed komen en ze kon best tot half 12 in bed liggen. En in de avond kon mevrouw tot laat in de nacht rondzwerven op de afdeling. We hadden allerlei interventies geprobeerd. Geruststelling. Een andere benaderingswijze. Een slaaphorloge. Een slaaprobot. Knuffel. Enzovoort. Niks leek te helpen. Tot we nader gingen inzoomen op mevrouw en haar slaapritme met familieleden. Haar zoons vertelden mij dat mevrouw een kroeg had gehad. Ik sloeg mezelf tegen mijn hoofd. Dat ik dit niet eerder heb ontdekt in alle gegevens. Dit schetst een ander beeld. Mevrouw van Hamsteren was een echte gastvrouw in haar kroeg geweest. Ze ging als laatste weg in haar kroeg. Laat in de nacht! En maakte de bar en vloer nog schoon voordat ze ging. De dag erna sliep ze uit. Logisch. Dit verklaarde het ritme van mevrouw.
Tijdens de themaweek heb ik samen met mijn collega psycholoog en collega adviseur een workshop gegeven over 't Huis van Oktober. Tijdens workshop sloten collega's uit de directe zorg aan, maar ook een agoog en een HBO-Verpleegkundige. Mensen zijn aan het denken gezet. En er is uitleg gegeven over het huis. Langzaamaan hebben we het huis in elkaar gepuzzeld. Eerst met blanco puzzelstukken en daarna met de gekleurde puzzelstukken. Iedere laag is van belang en ook belangrijk. Deze methode laat zien dat je een goed fundament moet leggen alvorens specifieke acties uit te zetten rondom onze bewoners. Dat begint bij het fundament, de onderste laag, Ken Je bewoner. Eerst moet je weten wie iemand altijd geweest is en waar iemand vandaan komt. Pas daarna kunnen we een etage gaan toevoegen. Ofwel de bruine laag. De laag die in het teken staat van behoeftes. Ieder mens heeft namelijk behoeftes. Die zijn voor ons allemaal gelijk. Ongeacht leeftijd en het maakt niet uit of je Wel of geen hersenschade hebt. De piramide van Maslow ligt hieronder. Maslow ging ervan uit dat eerst de onderste laag gelegd moest worden alvorens verder naar boven te gaan. 't Huis steekt hier anders op in. Binnen deze kijkwijze zijn alle puzzelstukken gelijk en evenredig aan elkaar. De fysieke behoefte zijn net zo belangrijk als de mentale, emotionele en zingevende behoefte. Sterker nog. De laatste drie slaan we snel over. Terwijl ze even belangrijk zijn als de fysieke behoefte. Daarna kom je op de volgende etage uit. De rode etage van Doelen. Want wat gaan we precies doen? Hoe bouwen het contact op? Wat laat iemand voor gedragingen zien? En hoe voorzien we van een prettige en zinvolle daginvulling? Als we een passend antwoord kunnen geven op deze vragen en dat ook ten uitvoer kunnen brengen zijn we goed bezig. We toppen het huis af met het dak, Een waardige oude dag! Dat wil toch iedereen?
Onze workshop zet mensen aan het denken. We hebben samen stap voor stap het huis in elkaar gepuzzeld! Samen. Ieder vanuit zijn of haar discipline of vakgebied. Mooi om te zien. En wat weten we van onze bewoners? Van de verschillende individuen die bij ons moeten komen wonen? En hoe gaan we hiermee om? Kan diegene en diens familieleden voldoende eigen regie behouden? En is de kwaliteit van het leven nog oké? Laten we er samen voor gaan. Met 't Huis. Een mooie methodiek. Waarbij alle puzzelstukjes langzaam in elkaar vallen!
Belangrijk uitgangspunt kan zijn om te bekijken hoe jij het zou willen als jouw vader of moeder in een verpleeghuis of verzorgingshuis moet gaan wonen. Wat vind jij dan belangrijk? En waarom? En is het anders als het over jou gaat? Neem dat mee in de hulpverlening richting onze oudere medemens. En laten we dit meenemen op onze reis van 'Zorg' naar 'Leven'. Ga jij mee?